Phó giám đốc Công an TP.HCM đề nghị gì với chiến sĩ nghĩa vụ công an?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.Những lý do cần tắt Wi-Fi trên iPhone khi ra khỏi nhà
Những ngày qua, khi đến các nhà ga, trên chuyến tàu của tuyến metro số 1, hành khách lại nghe từ loa phát thanh một giọng đọc thông báo về an toàn, hướng dẫn hành trình đi lại. Giọng đọc này nếu để ý kỹ, khi nghe qua hành khách đi tàu vừa thấy lạ mà… quen.Đó là giọng đọc của MC Đỗ Phương Thảo, hiện đang là người dẫn chương trình, từng đóng quảng cáo, đọc lời bình, tổng đài… cho các thương hiệu nổi tiếng như: Unilever, Mobifone, VietNam Airlines, Transimex…Nhớ lại những ngày đầu năm 2023, Phương Thảo chia sẻ cô bất ngờ được một đơn vị liên hệ mời thử giọng đọc thông báo tiếng Việt - Anh cho tuyến metro. Yêu cầu của đối tác Nhật Bản là giọng đọc chuẩn, tươi sáng, rõ ràng, phát âm chuẩn cả hai ngôn ngữ và thể hiện tinh thần mến khách của người Sài Gòn. Sau một tuần luyện tập, Phương Thảo được chọn và bắt đầu thu âm kịch bản chi tiết. Cô chia sẻ cảm xúc háo hức và tự hào khi góp giọng cho công trình được người dân mong đợi 17 năm, nhưng cũng không khỏi áp lực vì lo lắng giọng đọc của mình có đáp ứng được yêu cầu hay không.Quá trình thu âm diễn ra khá căng thẳng khi từng đoạn ngắn đều phải được đối tác Nhật Bản phê duyệt. Kịch bản thu âm rất đa dạng, từ thông báo đoàn tàu đến ga, số ke ga, hướng dẫn an toàn, di chuyển. Phương Thảo đã phải nghiên cứu nhiều video hướng dẫn trên metro ở các nước, luyện tập kỹ lưỡng để đảm bảo tốc độ, ngữ điệu phù hợp. Cô cũng tiết chế cảm xúc để giọng đọc vừa tươi sáng, thân thiện mà không "làm quá".Phương Thảo chia sẻ kỷ niệm vui khi đối tác Nhật Bản khen giọng cô đẹp và chuyên nghiệp. Gần 2 năm sau ngày thu âm, cô bất ngờ và vỡ òa cảm xúc khi nghe chính giọng đọc của mình phát ra từ loa phát thanh tại ga metro. Phương Thảo bày tỏ niềm hạnh phúc và tự hào khi được góp một phần nhỏ vào công trình mang dấu ấn chuyển mình của thành phố.
‘Kerbal Space Program 2’ sẽ phát hành tháng 2 năm sau
Giá cà phê robusta trên sàn London tăng mạnh sau khoảng 3 tuần qua. Kỳ hạn tháng 7 tăng 98 USD lên 3.518 USD/tấn, kỳ hạn tháng 9 tăng 97 USD lên 3.453 USD/tấn và kỳ hạn tháng 11 tăng 92 USD lên 3.380 USD/tấn.
Đây là hai dự án thuộc quần thể GIA by KITA nằm trong lõi trung tâm khu đô thị Ciputra - một quần thể tỷ đô với hơn 400 dinh thự đẳng cấp cùng 10 tòa căn hộ siêu sang và tổ hợp thương mại dịch vụ hiện đại cùng bộ sưu tập 100+ tiện ích xa hoa bậc nhất khu vực.Nằm trong quần thể công trình kiến trúc đẳng cấp tại KĐT Ciputra Hà Nội, dự án Tổ hợp trung tâm thương mại, dịch vụ, văn phòng khách sạn tại lô đất TM01 (gọi tắt là "Dự án TM01") được hấp thụ tinh hoa của phong thủy và hưởng lợi từ linh khí thịnh vượng của vùng đất Tây Hồ, thế đất đẹp tuyệt mỹ, xứng danh là vùng đất của sự lạc nghiệp, giàu có và hạnh phúc.Dự án TM01 có diện tích 19.699m², với quy hoạch 2 tòa nhà Condotel và 1 tòa nhà khách sạn và văn phòng, được phát triển bởi KITA Group. Hưởng trọn lợi thế kết nối vùng hoàn hảo với vị trí độc tôn ngay các trục giao thông chính, dễ dàng kết nối tới tất cả các khu vực kinh tế trọng điểm khác của Thủ đô, dự án hứa hẹn mang đến những dịch vụ thương mại cao cấp, tiêu chuẩn 6 sao.Dự án TM01 được Nhà phát triển dự án KITA Group đặc biệt chú trọng từ khâu lựa chọn thiết kế kiến trúc đến cảnh quan, cùng với việc phối kết hợp hài hòa, tối ưu hóa hệ thống công năng và tiện ích của Dự án. Với mục tiêu đó, KITA Group phối hợp với Hội Kiến trúc sư Việt Nam tổ chức Cuộc thi tuyển phương án kiến trúc cho Dự án TM01. Cuộc thi tạo cơ hội cho các công ty, đơn vị thiết kế kiến trúc - xây dựng hàng đầu khu vực và trong nước thể hiện tài năng, ý tưởng thiết kế sáng tạo, độc đáo, đáp ứng yêu cầu đồng bộ, áp dụng những tính năng thông minh cho dự án TM01 hứa hẹn tạo nên công trình điểm nhấn mới cho Thủ đô Hà Nội.Cuộc thi diễn ra từ ngày 14.2.2025 đến hết ngày 25.4.2025 với tổng giá trị giải thưởng lên đến gần 2 tỉ đồng.Tham gia cuộc thi tuyển này có 7 đơn vị tư vấn kiến trúc đủ điều kiện và đã có nhiều kinh nghiệm với các đề án thiết kế đoạt các giải thưởng kiến trúc trong lĩnh vực thiết kế công trình, tòa tháp thương mại cao tầng trong nước và quốc tế tham dự. Bao gồm: Baumschlager Eberle Architekten (BEA), Shanghai Zhongjian Architectural Design Institute Co., Ltd. (SZADI), Guangzhou Zoneteam Architectural Design&Urban Planning Institute CO., LTD, China Academy of Building Research Co., Ltd. (CABR), HMP Architecture, Cubic Architecture Joint Stock CO., LTD, Tổng công ty CP tư vấn Xây dựng Việt Nam (VNCC).Thảo luận tại Lễ công bố, đại diện các đơn vị tư vấn kiến trúc, ông Nguyễn Trường Linh – Phó TGĐ Tổng Công ty Tư vấn Xây dựng Việt Nam, ông Cung Thành Đạt - Phó TGĐ Công ty Baumschlager Eberle khu vực Đông Nam Á đều bày tỏ sự đề cao đối với cuộc thi tuyển phương án kiến trúc Dự án TM01 do KITA Group tổ chức. Đại diện các đơn vị đều thể hiện mong muốn và quyết tâm sẽ cùng mang tới sân chơi sáng tạo này những ý tưởng kiến trúc đáp ứng yêu cầu khắt khe của chủ đầu tư.Tại buổi lễ, đại diện KITA Group chia sẻ" "Chúng tôi tổ chức cuộc thi thiết kế kiến trúc cho dự án TM01 nhằm tìm kiếm một thiết kế mới và xây dựng tạo nên một biểu tượng mới tại Thủ đô. Với kinh nghiệm và năng lực của các đơn vị tham gia, chúng tôi kỳ vọng các thiết kế sẽ mang lại giá trị thẩm mỹ vượt trội, đảm bảo chất lượng xây dựng bền vững cho một sản phẩm bất động sản hạng sang mà KITA Group đang phát triển". Nằm trong chiến dịch tìm kiếm các phương án kiến trúc cho những dự án "đình đám", Công ty cổ phần KITA Invest (thuộc Tập đoàn KITA Group) cũng đã ký kết hợp tác với Viện nghiên cứu khoa học kiến trúc Trung Quốc về việc tư vấn thiết kế kiến trúc Tổ hợp thương mại văn phòng, kết hợp nhà ở cao tầng tại lô đất CT05-HH và CT06-HH KĐT Nam Thăng Long (gọi tắt là "Dự án CT05, CT06").Dự án CT05, CT06 là tổ hợp thương mại dịch vụ và căn hộ thuộc dòng sản phẩm bất động sản siêu sang mang thương hiệu GIA by KITA nằm trong Khu đô thị Ciputra. Dự án do KITA Invest đầu tư với tổng diện tích 59.600m², bao gồm 10 tòa tháp cao 40 tầng với hơn 2.000 căn hộ, penthouse và shophouse nằm sát cạnh đại công viên 65 ha.Viện Nghiên cứu Khoa học Kiến trúc Trung Quốc (Trung Kiến Viện) là cơ quan R&D tổng hợp lớn nhất trong ngành xây dựng và phát triển đô thị tại Trung Quốc, sở hữu đội ngũ chuyên gia hàng đầu và hệ thống nghiên cứu tiên tiến, nổi tiếng với nhiều công trình mang tính biểu tượng trên thế giới như: Sân vận động Quốc gia Bắc Kinh ("Tổ Chim"); Trung tâm Phát thanh Truyền hình Trung Quốc (CCTV), Trung tâm Hội nghị Quốc gia Trung Quốc, …Việc hợp tác này đánh dấu bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển dự án CT05, CT06 của KITA Group. Với kinh nghiệm hàng đầu tại Trung Quốc, Trung Kiến Viện hứa hẹn sẽ mang đến cho dự án này những giải pháp thiết kế sáng tạo, hiện đại, tính thẩm mỹ cao, nhằm mục tiêu kiến tạo nên cuộc sống an cư lạc nghiệp, công đồng văn minh, phồn hoa bậc nhất Thủ đô Hà Nội.
Người dân TP.HCM du xuân lưu ý: Triều cường vượt báo động 3, tiếp tục tăng
TP.HCM có nhiệt độ phổ biến từ 35 - 36 độ C. Tuy nhiên, do mức độ đô thị hóa cao nên nhiệt độ cảm nhận thực tế tại TP.HCM có thể cao hơn từ 2 - 4 độ C so với nhiệt độ khí tượng. Các tỉnh miền Tây có nhiệt độ cao 35 - 36 độ như: Vĩnh Long, Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp…
